W Radomiu obchodzono 83. rocznicę pierwszych masowych egzekucji na Firleju. Składano kwiaty, był uroczysty apel. Zobaczcie zdjęcia

Przed pomnikiem Ofiar Firleja zebrało się kilkaset osób. Odczytano list od wiceministra obrony narodowej Wojciecha Skurkiewicza: „Pomimo, że minęło kilkadziesiąt lat od II wojny światowej nie sposób zapomnieć o tragizmie 5-letniej okupacji, o ogromie niewyobrażalnych cierpień narodu polskiego. Spotykamy się dziś na Ziemi Radomskiej, na której okupacja odcisnęła ogromne piętno. Po było miejsce wielu walk i potyczek oraz zbrodni dokonanych przez okupanta na naszych rodakach”.

- Naszym obowiązkiem jest przypominanie jaki to był dramat dla tysięcy polskich rodzin, o tej cenie jaką nasi przodkowie zapłacili za wolną ojczyznę, za naszą wolność. Jesteśmy im winny pamięć i szacunek – mówił wiceprezydent Radomia Mateusz Tyczyński. Nawiązał do wojny na Ukrainie. - Dzisiaj za naszą wschodnią granicą ziemia znowu przesiąka krwią ludzi niewinnych. Stało się coś co we współczesnej Europie wydawało się niemożliwe. Tymczasem kilkaset kilometrów stąd wyrastają podobne krzyże pamięci. Znów zbrodnicza ideologia doprowadziła do wojny, która każdego dnia pochłania wiele ofiar. Mając to w pamięci, że zło nie bierze się znikąd i nie pojawia się nagle. Ono dojrzewa długo i wydaje nieśmiertelne owoce. Więc oddając hołd ofiarom zbrodniczej ideologii pamiętajmy, że to w naszych rękach w jakim świecie obudzimy się jutro i jaki świat zostawimy dzieciom – powiedział Mateusz Tyczyński.

Pod Pomnikiem ku czci zamordowanych - Mauzoleum na Firleju kwiaty złożyli między innymi przedstawiciele Rady Miejskiej w Radomiu, reprezentanci wojska, różnych instytucji. Uroczysty apel przygotowali uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego imienia Mikołaja Kopernika w Radomiu.

Na cmentarzu tutejszym spoczywają zwłoki ponad 15 tys. osób, zamordowanych przez oprawców hitlerowskich w latach 1940-1945 w masowych egzekucjach. Wśród pomordowanych  znajduje się wielu aktywnych bojowników o wolność i demokrację, jak również wielu więźniów z radomskiego więzienia i mieszkańców getta. 

Do pierwszej egzekucji na Firleju doszło 4 kwietnia 1940 roku. Niemcy rozstrzelali wówczas 145 chłopów ze wsi Gałki, Gielniów i Mechlin oraz wsi Stefanków (70 mężczyzn) za udzielanie pomocy oddziałom majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. Zamordowanych zasypano piachem. W maju 1940 roku rozstrzelano ok. 3500 osób – cywilów, żołnierzy, nauczycieli czyli inteligencję, partyzantów, rolników, którzy odmawiali przekazywania kontyngentów. Transporty liczyły od kilku do kilkuset osób, choć zdarzyły się transporty z pojedynczymi ludźmi. Pomimo przemyślanych prób likwidacji dowodów ludobójstwa (w 1943  roku okupanci sprowadzili tutaj specjalne, ruchome krematoria oraz młyny), dzięki naocznym świadkom egzekucji m. in. mieszkańcom ukrytym w okolicznych lasach, po wojnie udało się odnaleźć ciała wielu ofiar ludobójstwa jak również ujawnić niektóre okoliczności zbrodni.  Na przykład gdy samochody wiozące na Firlej skutych drutem skazańców grzęzły na leśnej drodze – teren piaszczysty – wyciągano najbardziej wyczerpanych i żywych składając ich pod koła, aby samochody mogły szybciej wydobyć się z grzęzawiska oraz drugi przykład – dwóch Niemców przywiozło skazańca w wieku ok. 10 lat i zastrzelili go.