Zespół klasztorny ojców Bernardynów ma być wpisany na prestiżową listę Pomników Historii

Wniosek w sprawie zespołu klasztornego ojców Bernardynów przeszedł już specjalną procedurę akceptacyjną i trafił do Kancelarii Prezydenta RP. Taki wniosek składa Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego po zasięgnięciu opinii w Narodowym Instytucie Dziedzictwa, a następnie po pozytywnej akceptacji Rady Ochrony Zabytków działającej przy ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Umieszczenie zabytku na liście pomników historii świadczy o wyjątkowym znaczeniu obiektu lub zespołu obiektów i przypadków takiej kwalifikacji obiektów nie jest dużo. W ubiegłym roku prezydent RP podpisał rozporządzenie dotyczące 5 zabytków, rok wcześniej na lista nowych pomników historii obejmowała tyle samo pozycji.

W sumie z województwa mazowieckiego na tej liście jest tylko 8 pozycji. Jest to dawne opactwo Kanoników Regularnych w Czerwińsku na Wisłą. Wzgórze Tumskie w Płocku, kolegiata pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku, zespół domu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Sulejówku - Milusinie, XIX – wieczna Osada Fabryczna w Żyrardowie. Oprócz tego są trzy zabytki warszawskie - historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i Wilanowem, zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach oraz zespół Stacji Filtrów Williama Lindleya. Nie ma więc na liście żadnego zabytku w województwie mazowieckim na południe od Warszawy.

Od roku 1994 do dziś Prezydent RP wpisał na listę Pomników Historii 114 obiektów. Uznanie za Pomnik Historii oznacza nadanie danemu zabytkowi lub parkowi kulturowemu szczególnej rangi ze względu na jego wartość dla kultury narodowej. Przewidziana jest też możliwość cofnięcia uznania zabytku za Pomnik Historii. Uznanie zabytku za Pomnik Historii jest szczególną formą nobilitacji. Do tego trudnego i niezwykłego uprzywilejowania można zgłaszać zabytek nieruchomy o znaczeniu ponadregionalnym, o dużych wartościach historycznych, naukowych i artystycznych, mający znaczenie dla polskiego dziedzictwa kulturalnego, utrwalony w świadomości społecznej i stanowiący źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń.Szansę na wpisanie na listę mają jedynie takie zabytki, które zachowały swoją pierwotną kompozycję.

Pomnik Historii jest jedną z form ochrony zabytków. Jeśli Pomnik Historii ma szczególną wartość dla ludzkości i jest pamiątką materialną o ponadnarodowym znaczeniu minister kultury może wystąpić o wpisanie obiektu na „Listę światowego dziedzictwa”. Do tej pory lista ta obejmuje 16 obiektów znajdujących się w Polsce.
Pierwsze cztery obiekty, które chronologicznie wpisano na tą listę jeszcze w ubiegłym wieku to starówki w Gdańsku i Warszawie, zamek w Malborku, zespół zabytków w Krakowie wraz z kopalnią soli w Wieliczce oraz zespół miejski w Zamościu.