Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Radom odzyskał wolność 2 listopada 1918 roku, wtedy proklamowano Republikę Radomską. W sobotę z tej okazji Radomski Marsz Niepodległości

Janusz Petz
Janusz Petz
Przejęcie władzy przez członków obozu niepodległościowego w Radomiu 2 listopada 1918 roku. Więcej na kolejnych zdjęciach
Przejęcie władzy przez członków obozu niepodległościowego w Radomiu 2 listopada 1918 roku. Więcej na kolejnych zdjęciach Archiwum
Nie wszyscy wiedzą, że Radom jako pierwsze miasto w Królestwie Polskim, albo Królestwie Kongresowym odzyskało niepodległość, gdzie przed 104 laty rozbrojono Austriaków i Polacy przejęli pełną władzę administracyjną i wojskową. Obchodzimy właśnie 104 rocznicę tamtych zdarzeń.

Pierwsze dni niepodległości w Radomiu.

2 listopada 1918 roku w Radomiu proklamowano Republikę Radomską. Już w nocy z 1 na 2 listopada w mieszkaniu adwokata Jana Wigury przy obecnej ulicy Piłsudskiego 2 zawiązał się tak zwany Komitet Pięciu. W jego skład weszli: Stanisław Kelles-Krauz, Jan Wigura, Roman Szczawiński, Aleksy Rżewski i Wacław Dębowski. Tak powstała Republika Radomska.

Z burzliwych zdarzeniach pamiętnego 1918 roku pisze w broszurze wydanej przez Resursę Obywatelską „Republika Radomska w listopadzie 1918 roku” profesor Piotr Tusiński. Jak pisze we wstępie do broszury Renata Metzger: „Republika Radomska to wyjątkowe wydarzenie w dziejach Radomia. Jako datę odzyskania przez Polskę niepodległości przyjmujemy 11 listopada, tymczasem Radom był wolny i całkowicie samorządny już wcześniej”.

Radomianie na początku listopada 1918 roku okazali się także nadzwyczaj sprawnymi organizatorami. Republika miała własny rząd, czyli tak zwany Komitet Pięciu. Republika zbudowała własne wojsko, milicję, odpowiednie agendy zajmujące się aprowizacją czy organizujące roboty publiczne, by wspomóc biednych; przejęła w zarząd kluczowe instytucje, takie jak elektrownia czy kolej.

Mimo, że CK-monarchia była już w rozsypce, opór radomianom gotowe stawiać były wciąż nastawione bojowo austriackie oddziały żandarmerii; socjalistyczny charakter Republiki nie podobał się także prawicy. Udało się jednak uniknąć przelewu krwi i ostatecznie za czasów Republiki słychać było w mieście jedynie wystrzały na wiwat.

Po dniach samodzielnych rządów Komitet Pięciu podjął decyzję o podporządkowaniu się Tymczasowemu Rządowi Lubelskiemu, a ten 11 listopada oddał władzę powracającemu z Magdeburga Józefowi Piłsudskiemu.

Radomski Marsz Niepodległości w sobotę 29 października

W związku ze 104 rocznicą odzyskania niepodległości Młodzież Wszechpolska organizuje w Radomiu Radomski Marsz Niepodległości. Rozpocznie się on w sobotę 29 października o godzinie 19 na Placu Corazziego. Następnie uczestnicy przejdą przez przez park Kościuszki, Ulicę Sienkiewicza oraz fragment ulicy Piłsudskiego gdzie pod tablicą upamiętniającą powstanie tzw. Republiki Radomskiej odbędą się okolicznościowe wystąpienia organizatorów.

Na kolejnych slajdach zobacz zdjęcia, plakaty i broszury z okresu budzącej się niepodległości w Radomiu

od 7 lat
Wideo

Konto Amazon zagrożone? Pismak przeciwko oszustom

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na radom.naszemiasto.pl Nasze Miasto